Określony stopień rozwoju społeczeństwa z właściwym mu sposobem produkcji, bazą i nadbudową. Charakter sił wytwórczych jest czynnikiem określającym stosunki produkcji, stosunki te zaś tworzą bazę, na której formuje się określona nadbudowa polityczna, prawna i ideologiczna. W dotychczasowym rozwoju społeczeństwa ludzkiego występowały następujące formacja społeczna: wspólnota pierwotna, niewolnictwo, feudalizm, kapitalizm oraz socjalizm. W warunkach istnienia światowego systemu socjalistycznego powstała dla krajów słabo rozwiniętych pod względem gospodarczym i społecznym obiektywna możliwość ominięcia lub przyspieszenia pewnych faz rozwoju społecznego. Nie zmienia to jednak ogólnej prawidłowości rozwoju społeczeństwa ludzkiego. Stwierdzenie, że stosunki produkcji określone przez poziom rozwoju sił wytwórczych odgrywają decydującą role w odniesieniu do całokształtu stosunków społecznych, pozwoliło wykryć obiektywne prawidłowości procesów historycznych i sformułować odzwierciedlające ich istotę praw naukowych, a w wyniku tego ? stworzenie nauki o społeczeństwie.
